lezing: Het schone voorbij

Lezing door Peter de Ruiter, docent moderne en hedendaagse kunst aan de universiteit van Groningen

Eeuwige Schoonheid, zo luidt de titel van een boek dat wereldwijd door honderdduizenden lezers is verslonden. Maar de auteur van dat boek, de bekende kunsthistoricus Ernst Gombrich, wist wel beter: veel kunst is niet mooi, en zeker niet voor de eeuwigheid gemaakt. De titel was dan ook een slimme zet van de Nederlandse uitgever. Peter de Ruiter in op kunstwerken die het predicaat schoonheid bepaald niet verdienen. Althans, in de ogen van velen. Het gaat om ogenschijnlijk snel of slordig geschilderde werken, meestal zonder een duidelijke compositie of met een naar of afstootwekkend onderwerp. Na de Tweede Wereldoorlog wordt het alleen nog maar gekker: dan doen allerhande merkwaardige materialen hun intrede in de schilder- en beeldhouwkunst en valt er vaak weinig of niets meer te genieten. Om uiteenlopende redenen kan kunst zelfs afstoten of gevoelens van walging oproepen.